De trommels krijgen zwarte doeken. De vaandels krijgen rouwlinten en de vlaggen op gebouwen hangen halfstok. Een stille tocht trekt vanuit de kerk naar een oorlogsmonument. Het is 4 mei, Dodenherdenking, een moment om stil te staan bij hen die vielen voor onze vrijheid.

Als docent van de opleiding Bekwaam Afscheidsfotograaf gaf ik mijn cursisten de opdracht om te oefenen met het maken van een reportage bij dit herdenkingsevenement. Dit jaar besloot ik zelf de handschoen op te pakken en mee te lopen met de stille tocht in mijn eigen dorp Boxtel.

Herdenken is eren, en in dat eren ligt ook troost. In onze snelle internetwereld staan we te weinig stil. Letterlijk én figuurlijk. Twee minuten stilte lijkt kort, maar als je er middenin staat, voelt het als een eeuwigheid waarin alles samenkomt: verdriet, dankbaarheid, bezinning.

Herdenken en rituelen

Als afscheidsfotograaf kijk ik op mijn manier naar de rituelen die bij het herdenken horen. De symboliek is overal aanwezig en vertelt een verhaal dat dieper gaat dan woorden kunnen uitdrukken.

Ik zag kinderen van Scouting Boxtel grote kransen dragen. Zij beseffen mogelijk niet direct dat ze  even de zwaarte van onze geschiedenis torsen. De burgemeester die diepgaande woorden spreekt. Eigenlijk  kunnen woorden nooit voldoende recht doen aan wat niet in woorden te vatten is. Toen ik zag dat hij in het licht kwam te staan terwijl hij sprak, vond ik dat de meest passende foto. 

Het Gilde St. Joris en St. Barbara, waar mijn (in 2009 overleden) moeder lid van was, loopt ook mee. Vendeliers die met hun vlag kunnen vaandelzwaaien, zelfs geknield. Ik voel een bijzondere verbinding als ik hen volg – alsof mijn moeder Rikie even dichtbij is.

De taptoe die klinkt uit de trompet. Een geluid dat kippenvel bezorgt en die de stilte aankondigt. Veteranen die salueren bij het plaatsen van een krans, een eerbetoon van hen die weten wat oorlog betekent aan hen die het niet overleefden.

Alle momenten gevuld

De avondzon die schijnt, terwijl een menigte in een cirkel in stilte staat. Samen vormt zo een levende herinnering.

Kaarsen worden aangestoken bij een monument na het luisteren van de blazers van de gildebondsharmonie.

Als afscheidsfotograaf probeer ik niet alleen het zichtbare vast te leggen, maar ook het onzichtbare: de sfeer en emotie, de verbinding, het respect. Wie weet zie je heel andere dingen in mijn foto’s, ik ben zeer benieuwd wat jij ziet.

Bekijk de Diashow. Ik laat je in twee minuten zien welke rituelen en symbolen ingezet zijn in ons dorp Boxtel.

Reactie gevraagd

Iemand van de organisatie van Boxtel Vooruit vond het leuk om te zien dat ik, als bekende Boxtelse afscheidsfotograaf, een reportage kwam maken.

“Ik wil wel eens zien wat jij anders doet dan de persfotografen, dus stuur je ons ook jouw foto’s?”

Bij deze nodig ik hen ook van harte uit om te reageren onder dit blog.

Wat vind jij van mijn benadering van Dodenherdenking?  Deel je gedachten hieronder.

Verhaal over mijn moeder Rikie >>